Mozaika tradycji i barw - Dom Kalifa. Rok w Casablance.

Nie ukrywam, że do kupna tej książki zachęciła mnie okładka. Te soczyście błękitne drzwi, skrywające zapewne równie barwne pokoje - aż ma się wrażenie, że można je otworzyć, pociągnąć za ukrytą gdzieś klamkę i wejść do barwnego, marokańskiego świata. Do tego krótka, acz treściwa zachęta samej Doris Lessing – ‘cudnie zabawna” – to o książce – i ręka sama sięga do błękitnego stosu, łowiąc jedno kolorowe szkiełko dla siebie. Dom Kalifa Tahira Shah to książka oparta na doświadczeniach autora. Angielsko – afgańskie korzenie Tahira i marzenie o powrocie do kraju przodków czynią książkę barwną opowieścią, a nabyte angielskie cechy wywarzają ją, bo aż strach pomyśleć co mogłoby się dziać w niej gdyby autor czasem nie uruchomił swej angielskiej powściągliwości.

Tahir wychowany i mieszkający w Anglii marzy o przeprowadzce do Maroka. Jego dotychczas skromne życie u boku żony i dwójki dzieci nie satysfakcjonuje jego uśpionej radosnej natury. Ciągłe niezadowolenie z życia w nudnej, jak powiada Anglii, z zakłamanymi sąsiadami, wśród szarych ulic i utyskiwania znajomych i rodziny na jego marzenia mobilizują mężczyznę do wyjazdu.

Długie poszukiwania domu w tym dość specyficznym kraju, jakim jest Maroko szokują Tahira i Rachanę. Do tego dochodzi zniechęcający strach o życie dzieci i własne, podsycany zamieszkami w kraju, do którego chcą się właśnie przeprowadzić z nudnej i spokojnej Anglii. Jednak marzenia Tahira o zamieszkaniu w barwnym kraju, który przypomina jemu korzenie, dzieciństwo i opowieści dziadka jest zbyt silne, aby mógł on z niego łatwo zrezygnować. W końcu po długim czasie oczekiwania, po wielu kilometrach przejechanych w poszukiwaniu tego jedynego miejsca, trafiają na piękny aczkolwiek zrujnowany dom o tajemniczej, nikomu nieznanej przeszłości. Dom Kalifa to prawdziwa perła architektury, i choć widać po niej upływający czas i lata zaniedbań Tahir nie może oderwać od niego oczu.

Jak się po krótkim czasie okazuje nie tylko sam dom, który da się jakoś odbudować stanowi problem i przeszkodę w spokojnym życiu w wymarzonym miejscu i domu. Problem nie do pokonania stanowi mentalność Marokańczyków, którzy żyją wbrew jakimkolwiek zasadom i regułom. Kombinatorstwo, które rządzi ich życiem, beztroskie funkcjonowanie na krawędzi ryzyka  a przy tym łatwość w bezstresowym rozwiązywaniu problemów to zgoła odmienne reguły od znanych europejczykom codziennych zasad funkcjonowania.

Tęcza barw na ścianach domu jest niczym w porównaniu do przygód, jakie przy okazji renowacji domu przyjdzie przeżyć Tahirowi i jego rodzinie. W codziennym funkcjonowaniu przeszkadzają jemu nie tylko problemy ze zdobywaniem materiałów do remontu, ekipy remontowej i dogadaniem się z nią (a to już wyższa sztuka) ale i, a może przede wszystkim tajemniczy mieszkańcy domu. Dżinny. Te niewidoczne duszki, które niszczą wszystko wokół, starszą swoją niezrozumiałą naturą i żądają coraz to dziwaczniejszych ofiar utrudniając codzienne życie rodziny Tahira. I nie pomaga tutaj jego rozsądek, bo wierzenia w Maroku są silniejsze niż jakiekolwiek wytłumaczenia, dżinny stanowią najważniejszą część życia mieszkańców tego kraju, uzależniają ich. Dla czytelnika jednak dostarczają solidnej dawki humoru, choć zapewne w normalnym życiu do śmiesznych by nie należały – bo kto chciałby składać ofiary z martwych kozłów w każdym pomieszczeniu domu, gotować duchom obiady, nie móc korzystać w toalety, czy spać w jednym pomieszczeniu z cała rodziną podczas gdy dżinny zamieszkują pozostałe kilkanaście pokoi? To tylko niektóre z przykładów zachowań tych tajemniczych duszków istnieniu, których Tahir nie jest do końca przekonany.

Przyznaję, że zarówno te duszki jak i postawa Tahira momentami mnie drażniły, irytowały, ale też jednocześnie podziwiałam jego wytrwałość. Pozostawał na miejscu podczas gdy ja dawno bym skapitulowała i nie pomogłyby marzenia o pięknym domu w kolorowym kraju. Upór Tahira doprowadzał wiele razy zarówno jego, jak i jego żonę do załamania nerwowego, aby w końcu ….

Nie, nie będę zdradzać  czy Tahirowi i jego rodzinie udało się spełnić marzenie o zamieszkaniu w kolorowym Domu Kalifa. Po rozwiązanie tej małej zagadki odsyłam do książki i barwnych ścian Domu.